Kona fer í gönguferð

Sterk ljóðabók sem vekur lesendur til umhugsunar

Ljóðformið er góð leið til að tjá líðan og tilfinningar. Það stendur öllum til boða og betur væri að fleiri hagnýttu sér það til andlegrar heilsubótar.

Í ljóði þarf höfundur ekki að segja allt í orðum. Sumt liggur á milli orðanna, jafnvel bak við orðin, eða verður til í huga lesanda.

Kona fer í gönguferð - 799 kílómetrar – 34 dagleiðir, heitir áhugaverð ljóðabók sem kom út í síðustu viku. Mál og menning gefur út. Hanna Óladóttir er höfundur hennar og hún segir frá ferðalagi um helgar slóðir. Pílagrímaslóðir. Höfundur fer hinn fræga Jakobsveg á Spáni. Milljónir manna hafa gengið hann.

Hvers vegna fer höfundur í þessa ferð? Og hvað vakir fyrir henni að skrifa þessi ljóð?

Henni berst boð í nafni kærleika og vináttu (bls. 10). Hún þiggur þetta boð, fer því að hún er örmagna kona. Býr yfir reynslu sem lesandi hefur ekkert hugboð um í þessari ljóðabók hennar. Kannski verður hann að lesa hina fyrri bók Hönnu, Stökkbrigði, sem kom út fyrir tveimur árum, til að skynja hver örlög þessarar konu voru sem gengur nú Jakobsveginn og elur þessi ljóð af sér.

Í umfjöllun um ljóð er skylt að vitna í þau til þess að leggja ekki höfundi orð í munn.

Hönnu tekst firnavel að varpa upp skýrum leifturmyndum af stöðum og atvikum, tilfinningum og fólki sem verður á vegi hennar. Hún er næm eins og sönnu ljóðskáldi ber að vera og segir margt í fáum orðum. Brottfararsalir á flugvöllum eru merkileg fyrirbæri og hún segir í ljóðinu Millilending á bls. 13:

Þó pílagrímaganga sé farin innan um annað fólk þá er manneskjan ekki síður ein á ferð og gengur um huga sinn og skoðar hvern krók og kima – hún fær tíma sem áður var varið í annað – eða kannski var hann ekki til. Þetta eru krossgötur þagnar og orða í lífinu - úr ljóðinu Lagt upp, bls. 14:

Jakobsvegurinn getur falið margt í sér. Gangan eftir honum þarf svo sem ekki að vera trúarlegs eðlis og getur þess vegna átt rót sína í forvitni og almennum áhuga í anda vinsælla útivistarfræða nútímans. Þannig er hægt að horfa á hana veraldlegum augum og þoka burtu öllu sem tengir hana við almættið eða helga menn, karla og konur. Langflestir sem fara Jakobsveginn eru þó sennilega í einhvers konar trúarlegum þönkum og í samtali við völund veraldar, Guð. Og mörg eru með sitthvað á herðum sínum sem þau vilja skýringar á - þetta er úr ljóðinu Ferð með fyrirheit á bls. 41 (kallast á við hina frægu ljóðabók Steins Steinarr: Ferð án fyrirheits).

Ljóðið Þjáningar á bls. 40, er gagnyrt og talar til tilfinninga. Segir hverjir fara um veginn - hvert og eitt með sínar þjáningar. Og öll eru þau:

Lesandi sá sem hér skrifar skynjar trúarlega tón í bókinni – mannlegan tón sem spyr almættið alvarlegra spurninga og er ekki sátt við það og allra síst þegar einhver meira en ósanngjörn örlög grípa inn í líf fólks – hvað skyldu annars margir vera sáttir við Guð?

Ljóðið Bæn (bls. 16) – margur getur eflaust tekið orð þess í trú sinni og trúleysi:

Guðsásakanir hafa fylgt mannkyni frá fyrstu tíð - sem og sú þraut að réttlæta tilvist Guðs andspænis hörðum örlögum í lífi einstaklinga eða þjóða. En annað ljóð á sömu opnu (bls. 17) heitir Vegur vonar lýsir djúpri og leitandi trú:

Lesandi kemst ekki hjá því að finna að gangan eftir Jakobsveginum hafi verið höfundi dýrmæt reynsla og þessi litla og sterka ljóðabók ber þess merki. Víða kallast trúarleg stef á við lífsreynslu, harða sem steininn er hún hafði í vasanum og óskar þess að týna honum; og enduróma sömuleiðis kynni af alls konar fólki á leiðinni sem ber einhvern harm í brjósti - úr ljóðinu Fundur á bls. 42:

Og í ljóðinu Á miðri leið, bls. 39, segir:

Kona fer í gönguferð - 799 kílómetrar – 34 dagleiðir, er 43 blaðsíður og hönnun bókarinnar er einkar falleg. Kirkjan.is mælir með þessari fallegu og næmu ljóðabók sem vekur margvíslegar tilfinningar hjá lesendum, tilvistarfræðilegar, guðfræðilegar – og mannlegar.

hsh