Samkirkjumál

Samkirkjumál

Samkirkjumál (e. ecumenic) er formlegt samstarf þjóðkirkjunnar um málefni er varða kristni og kirkju á innlendum og erlendum vettvangi.

Verksvið

Þjóðkirkjan er aðili að ýmsum alþjóðlegum samtökum kirkna og kirknstofnanna. Þjóðkirkjan er stofnaðili, m.a. að Lútherska heimssambandinu, LWF (1947); Alkirkjuráðinu, WCC (1948); Kirknasambandi Evrópu, CEC (1964); Porvoo-kirknasambandinu (1995) og Samtökum mótmælendakirkna í Evrópu, CECP/GEKE (2020).

Auk þess er þjóðkirkjan samstarfsaðili í alþjóðlegu samstarfi á mörgum sviðum kirkjustarfsins s.s; Kærleiksþjónustu (Diakoníu), tónlistarstarfi, guðfræði, og ungmennasamskiptum. Eðli þessa samstarf hefur breyst mikið síðustu ár vegna tækniframfara og möguleikar til þátttöku með fjarfundarbúnaði eykur möguleika samstarfs, á sama tíma og það minnkar kolefnispor.

Samkirkjunefnd

Biskup Íslands er yfirmaður samkirkjumála þjóðkirkjunnar. Biskupi til stuðnings er samkirkjunefnd þjóðkirkjunnar, sem starfar samkvæmt starfsreglum nr. 1006/2005 frá Kirkjuþingi. Formaður nefndarinnar er sr. Ása Laufey Sæmundsdóttir.

Samstarfsnefnd kristinna trúfélaga
Samstarfsnefnd kristinna trúfélaga á Íslandi hóf störf árið 1979 og er samvinnuvettvangur kristinna trúfélaga á Íslandi. Aðild að þessari nefnd eiga: Aðventkirkjan, Hjálpræðisherinn, Íslenska Kristskirkjan, Fíladelfía, Betanía, Kaþólska kirkjan, Óháði söfnuðurinn, Rússneska rétttrúnaðarkirkjan og Þjóðkirkjan. Fulltrúar þjóðkirkjunnar eru sr. María Ágústsdóttir og Magnea Sverrisdóttir, djákni.

Meginviðfangsefni nefndarinnar er að skipuleggja og framkvæma Alþjóðlega samkirkjulega bænaviku fyrir einingu kristninnar í samstarfi við Alkirkjuráðið sem fer að jafnaði fram í janúar á hverju ári.

Alþjóðlegt samstarf:

Lútherska heimssambandið (LH) er alþjóðlegt samfélag 148 lútherskra kirkna og hefur því málsvarshlutverki að gegna fyrir um 77 milljónir lútherskra manna í 99 löndum.
Íslenska þjóðkirkjan er einn af stofnaðilum að Lútherska heimasambandinu sem var stofnað árið 1948 í ljósi erfiðra aðstæðna í Evrópu eftir seinni heimstyrjöld. Megin áhersla starfs LH er neyðaraðstoð og hjálparstarf í samstarfi við m.a. SÞ, en skv. ársskýrslu 2020 voru 93% fjármagns LH varið í neyðaraðstoð og hjálparstarf. Þjóðkirkjan hefur átt aðila í stjórn LH frá upphafi.
Heimsþing Lútherska heimssambandsins 2023
The Lutheran World Federation (LWF)

Alkirkjuráðið (WCC) sameinar kirkjur, kirkjudeildir og kirkjufélög í meira en 120 löndum og svæðum um allan heim og er því í fulltrúahlutverki fyrir yfir 580 milljón manna sem tilheyra þeim. Þar á meðal eru flestar rétttrúnaðarkirkjur heimsins, fjöldi anglíkanskra, baptista, lúterskra, meþódista og siðbótakirkna, auk fjölmargra sameinaðra og sjálfstæðra kirkna. Þó að stærsti hluti stofnkirkna Alkirkjuráðsins hafi verið evrópskar og norður- amerískar, eru í dag flestar aðildarkirkjur í Afríku, Asíu, Karíbahafi, Rómönsku Ameríku, Miðausturlöndum og Kyrrahafi. Þar eru nú 349 aðildarkirkjur.
Alkirkjuráðið veitir mikilvægt rými fyrir aðildarkirkjur og kirkjudeildir, þar sem kirkjurnar fá vettvang til að tala saman, vinna saman, veita stuðning og rökrætt sín á milli.
Markmið Alkirkjuráðsins miðar að því að styðja aðildarkirkjurnar og samkirkjulega samstarfsaðila á sameiginlegri vegferð sem stuðlar að réttlæti og friði í heiminum og endurspeglar sameiginlega trú á hinn þríeina Guð.
Þá er einnig markmið Alkirkjuráðsins að styrkja tengsl við aðilarkirkjurnar og samkirkjulega samstarfsaðila, með því að styrkja þátttöku ungmenna, samræður og samvinnu á milli trúarbragða og byggja upp réttlátt samfélag.
World Council of Churches

Kirknaráð Evrópu (KEK) var stofnað árið 1959 og var þjóðkirkjan einn af stofnendum þess. Upphaflegt markmið ráðsins var að að vinna markvisst að einingu kristinna í Evrópu, þvert á kirkjudeildir, vegna kalda stríðsins. Að brúa bilið milli austurs og vestur, með því að auka skilning, samskipti og einingu á tímum sundrungar. Í dag eru áskoranir kristninnar í Evrópu m.a. fækkun meðlima og aukið skilningsleysi á hlutverki kirkjunnar. Þá hefur KEK einnig beitt sér varðandi þau málefni sem snúa að trúfrelsi í álfunni.
„Charta Oecumenica“ er leiðbeiningarit fyrir vaxandi samstarf á meðal kirknanna í Evrópu, og var gefið út árið 2001. Innan KEK voru þá nær allar rétttrúnaðarkirkjur Evrópu, mótmælendakirkjur, anglíkanskar kirkjur, „Old Catholic“ kirkjur og sjálfstæðar kirkjur í Evrópu. Ásamt þeim tók evrópska biskuparáð rómversk kaþólsku kirkjunnar þátt í gerð „Charta Oecumenica“.
Hægt er að lesa Charta oecumenica í íslenskri þýðingu hér á vefnum   
CEC (ceceurope.org)

Eurodiaconia:
Eurodiaconia eru samkirkjuleg regnhlífarsamtök félagasamtaka og kirkna í Evrópu sem sinna margvíslegri kærleiksþjónustu og hefur þjóðkirkjan verið aðili að samtökunum frá 2007 en samtökin voru stofnuð 1997. Eitt af meginmarkmiðum Eurodiaconia er að hafa áhrif á stefnumótun og áherslur Evrópusambandsins í velferðarmálum þar sem barist er fyrir félagslegum réttindum fólks og að fjármagni sé varið til stuðnings varnarlausu fólki. Eurodiaconia á sæti í ráðgjafarnefnd varðandi stefnu í félagsmálum innan Evrópusambandsins og er jafnframt meðlimur í EAPN.

EAPN eru regnhlífarsamtök mynduð af félaga- og hagsmunasamtökum sem eiga það sameiginlegt að berjast fyrir hópa samfélagsins sem líklegir eru til að búa við fátækt og félagslega einangrun á Íslandi. Öllum slíkum samtökum er velkomið að sækja um aðild að EAPN á Íslandi.
Samtökin eru aðili að European Anti-Poverty Network sem starfrækt eru í Brussel og eigum við okkur starfandi systrasamtök í nær öllum Evrópulöndum.
www.eapn.is og www.eapn.eu

Samtök mótmælendakirkna í Evrópu, CPCE: Íslenska þjóðkirkjan var formlega samþykkt sem fullgildur meðlimur í Samtökum mótmælendakirkna í Evrópu árið 2020.
Samtök mótmælendakirkna í Evrópu eru regnhlífasamtök mótmælendakirkna víða um heim, aðallega í Evrópu en einnig í S-Ameríku. Þeim tilheyra nú 94 kirkjudeildir. Til grundvallar starfi samtakanna liggur Leuenberg-samkomulag sem þýtt hefur verið á íslensku.
www.leuenberg.eu

Porvoo kirknasamfélagið

Anglikanskar og lútherskar kirkjur í vestur- og norðurhluta Evrópu eru tengdar í kirknasamfélagi, sem kennt er við Porvoo í Finnlandi. Kirknasamfélagið rekur ekki skrifstofu og hefur ekki starfsfólk á sínum vegum. En meðlimakirkjurnar tilnefna fulltrúa sína í samstarfshóp, Porvoo Contact Group.
Hægt er að lesa Porvoo-samþykktina hér á vefnum. www.porvoocommunion.org