Text: Luke 21:5-19                                                                 *Íslensk þýðing niður

Grace to you and peace from God our Father and the Lord Jesus Christ. Amen.

1.

We are using the church calendar, and we only have two more weeks left in this year. Next Sunday will be the last Sunday of this year in the church calendar, and that last Sunday is often called the day of Christ the King.

From the 30th of November, we go into a new year, and the new year in the church begins with the season called Advent. That is the time when we prepare ourselves for the coming of Christ. It’s for Christmas, and it also means the coming of Christ at the end of time, as well as the coming of the baby Jesus. And so the church calendar goes around the year.

At this time, around November, we focus on the theme of the end of the earth, the end of the world. Today’s gospel text also deals with that same theme.

When we think about the end of the earth, the end of the world, there is one thing we have to be aware of: nobody knows what the end of the world will be like. There is no one who has experienced it. We haven't experienced the beginning of the world either, but we somehow know the consequences of that beginning because we are here now. Today is a continuation of the beginning.

But we have no idea how things will change from now into the future. Nevertheless, we might have a kind of a negative image about it. The word "end" naturally carries a negative or sad/pitiful image. But actually, it is neither only a negative thing nor a positive thing.

I turned 67 years old last week. I think, or I hope, I can live maybe 10 to 15 more years. I don't know about that, but there is one thing that’s sure: Officially, I can only work three more years. When I turn 70 years old, I am forced to retire. So now, the end is set on my calendar.

Three more years to work. Then, I have to think about what I should do before that time comes. Now I have to set priorities, such as: this is most important, that is second, and then next and next. What can Father Ári take over? I have to make a plan and focus on what I have to do. That is a creative thing. It's not pathetic, and it's not boring.

When we know when the end comes, we reorganize the importance of making a plan for how to live our lives. And that is a positive thing.

2.

In today's gospel, Jesus said in verse nine: “These things must happen first, but the end will not come right away.”

The word for “end” in the original Greek text is $telos$. This word also has the meaning of purpose or completion. So, it gives us a very different nuance than just the word “end.” “End” versus “purpose” or “completion”—those give us totally different feelings.

In the letter to the Romans, chapter 10, Paul says this: “For Christ is the end of that law, that everyone who has faith may be justified.”

“Christ is the end of the law.” This is from the Revised Standard Version. The same text in the New International Version says: “Christ is the culmination of that law.” “Culmination” might be a difficult word for some of us, but it means something like a peak, and even fulfillment.

So the meaning is very clear: Christ is the $telos$ of the law, which means Christ is the fulfillment of the law, and therefore it is the end of the need for the law. And the word Paul uses here—Christ is the “end” of the law—is the exact same word Jesus uses in today's gospel.

So it has both meanings: “the end,” and also “purpose” or “fulfillment,” to be “completed.”

Nevertheless, even if we understand these different meanings of the word used for “the end,” we still have a horrifying image of the end of the world. Why? Because of the description that Jesus gives us. Let's look again at what he was saying.

3.

He is talking about the destruction of the Jerusalem Temple, followed by the appearance of false prophets or false messiahs, and then wars and uprisings, earthquakes, famines, pestilences, and fearful events and great signs from heaven.

And these things are signs of the end of the world. Jesus even said that before these things happen, there will be persecution against the disciples, and these moments will be opportunities for the disciples to testify about Christ. So, no matter what, this description gives us a somewhat horrifying image.

But I want to suggest that you keep two things in mind.

The first thing is about the horrifying thing Jesus Himself faced: death on the cross. It was a horrible thing; it was a painful thing.

Do you remember what Jesus said just before He died? According to the Gospel of John, He said: “It is finished.” This is the last word of Jesus.

Again, this word “finished” comes from the same root as the word “end” ($telos$) that I mentioned before. And in some Bibles, like the Japanese Bible I use, it's translated with the meaning of “completion.” So, Jesus’ last word was: “It’s completed.”

It was completed by His death on the cross. What, then, was completed by the death on the cross?

His work of salvation for our souls was completed. In Psalm 49, it is said: “The ransom for our life is costly. No payment is ever enough.”

“Ransom for life is costly.” We were captured by sin, so in order for us to come back to the right place, someone has to pay a ransom. But it costs so much that nobody can do it except Jesus. Jesus’ life was big enough to pay the entire ransom, so that God could buy us back into righteousness. And this work was completed when Jesus died on the cross.

If we think about this, even though we may face some horrifying things, God's grace can be there, too. God is not giving us only horrifying things; the horrifying things could even be the tool to carry His grace to us.

This is the first thing we should remember.

4.

And one more thing we should keep in our minds is contained right in today's text.

Persecution, false messiahs, wars, earthquakes, famines, pestilences, and so on. When we read the Bible, we often get the idea that these things will happen all at once. And then, immediately, the end of the world will come.

But even if it is just a moment in God’s eyes, it could actually be many centuries in our eyes. The length of time is not the same for God and for us.

So, actually, these things may not be happening all at once, but could take a very long time.

Think about it: all these things—famines, earthquakes, and pandemics—we have actually experienced them already over the last 20 centuries. There have been constant wars, famines, and earthquakes happening. But still, the end has not come yet. We have to think about that. Even though we have had all these signs, why has the end still not come yet?

What is the end of the world, first of all?

We can say that it is the salvation for the sinful world itself, just as our souls have received salvation. This world also needs salvation, and that is the end of the world. When God recreates the world, God brings fulfillment to this sinful world.

If we think of it this way, the end of the world is not really only horrifying things. It is something we can expect and look forward to.

5.

There is one pastor in a Japanese church who is a very good preacher. I’m always reading his sermons because they are so instructive, and I've gotten many inspirations from him.

He’s a pastor of the Baptist Church in Tokyo, and he shared a very, very unique thought about the end of the world. I want to share it with you.

He said that wars, uprisings, and famines are supposed to be the signs of the coming end. Jesus says: “Those things must happen first, but the end will not come right away.” The pastor’s take is this: “So long as wars and famines still exist in our world, the end of the world will not come, since the signs of the end are still appearing. Therefore, the time of the end is still far away.”

This is a very unique idea, and I think there’s a real point in thinking like that.

If God is going to give this world salvation and renew it, recreating it into a perfect world, God has to think: “Okay, this world is worth renewing, worth recreating.” Maybe at this moment, God doesn't think this world is worth renewing. It's too bad. There’s no use in renewing this.

So, we have to continue our effort to get rid of all the wars and violence and all the famines from this world, to make the world better. Then, we can say to God: “God, please look. We made an effort. We made the world a bit better than before. Now the world isn’t completely perfect, but maybe it is worth recreating, worth renewing. Please make it perfect with your power.”

We have to think about the end of this world, which is invisible and whose timing we don't know, but we still have to acknowledge that the end is surely coming at some place, at some time. Instead of just being scared or feeling uneasy, we should do our task today using the time we are given.

Make the world better and present it to God for renewal, for recreation.

And then we should truly feel the preciousness of the time we are living today, because we cannot live tomorrow without living today. We cannot live yesterday. We can live only today. We should understand the importance and value of today while we think about the end of the world.

Grace of God, which surpasses all understanding, will keep your hearts and your minds in Christ Jesus. Amen.

*****

Texti: Lúkasar 21:5-19  

 Náð sé með yður og friður frá Guði föður vorum og Drottni Jesú Kristi. -Amen.

1.         

Við notum kirkjuárið, og nú eru aðeins tvær vikur eftir af þessu kirkjuári. Næsta sunnudag er síðasti sunnudagur kirkjuársins, og sá dagur er oft nefndur Kristskonungssunnudagur.

Frá og með 30. nóvember hefst nýtt ár, og nýtt kirkjuár byrjar með tímabilinu sem kallast Aðventan. Það er sá tími þegar við undirbúum okkur fyrir komu Krists. Það er undirbúningur fyrir jólin, en það vísar einnig til endurkomu Krists við endalok tímans, ásamt komu barnsins Jesú. Þannig gengur kirkjuárið hring eftir hring.

Á þessum tíma, um miðjan nóvember, beinist athyglin oft að þema endaloka jarðar eða heimsins. Og guðspjallartexti dagsins fjallar um sama efni.

Þegar við hugsum um endalok heimsins er eitt sem við verðum að hafa í huga: enginn veit hvernig endalokin verða. Enginn hefur upplifað það. Við höfum heldur ekki upplifað upphaf heimsins, en við þekkjum afleiðingar þess upphafs vegna þess að við erum hér núna. Dagurinn í dag er framhald þess upphafs.

En við vitum alls ekki hvernig hlutirnir munu breytast héðan og til framtíðar. Samt höfum við kannski neikvæða mynd af því. Orðið „endir“ ber oft með sér neikvæða, dapra eða aumkunarverða merkingu. En í raun er það hvorki einungis neikvætt né eingöngu jákvætt.

Ég varð 67 ára í síðustu viku. Ég held – eða vona – að ég geti lifað kannski 10 til 15 ár í viðbót. Ég veit það ekki, en eitt er víst: samkvæmt reglunni get ég aðeins starfað í þrjú ár í viðbót. Þegar ég verð sjötugur þarf ég að hætta störfum. Þannig að nú er endirinn kominn inn í dagatalið mitt.

Þrjú ár eftir í starfi. Þá þarf ég að hugsa: hvað á ég að gera áður en sá tími rennur upp? Nú þarf ég að forgangsraða: þetta er mikilvægust, þetta er í öðru sæti, síðan hitt og næst. Hvað getur sr. Ári tekið við? Ég þarf að gera áætlun og einbeita mér að því sem ber að vinna. Það er skapandi vinna. Hún er hvorki aumkunarverð né leiðinleg.

Þegar við vitum hvenær endirinn kemur, þá endurskipuleggjum við mikilvægi þess hvernig við viljum lifa lífinu fram að þeim tíma. Og það er jákvætt.

2.
Í guðspjalli dagsins segir Jesús í níunda versinu: „Þetta verður að gerast fyrst, en endirinn kemur ekki þegar í stað.“

Orðið sem notað er fyrir „endir“ í frummálinu, á grísku, er telos. Það orð hefur einnig merkinguna tilgangur eða fullnaður/ fullkomnun. Þannig gefur það allt aðra blæbrigði en aðeins orðið „endir“. „Endir“ á móti „tilgangur“ eða „fullkomnun“ — það vekur gjörólíkar tilfinningar.

Í Rómverjabréfinu, í tíunda kafla, segir Páll svo: „Því að Kristur er endir laganna svo að réttlæti hljóti hver sá sem trúir.“

Í New International Version stendur: „Christ is the culmination of the law.“ Orðið culmination merkir hápunktur eða uppfylling.

Merkingin er því skýr: Kristur er telos laganna, sem þýðir að Kristur er fullnaður laganna og þar með endir þörfarinnar fyrir lögin. Og orðið sem Páll notar hér — „endir“ — er nákvæmlega sama orðið og Jesús notar í guðspjalli dagsins.

Þetta orð ber því báðar merkingarnar: „endir,“ en einnig „tilgangur,“ „uppfylling,“ „fullgert.“

Þrátt fyrir þessa tvöföldu merkingu höfum við samt skelfilega mynd af heimsendi. Hvers vegna? Vegna lýsinga Jesú. Við skulum skoða hvað hann segir.

3.         

Hann talar um eyðingu musterisins í Jerúsalem, síðan upp komu falslegra spámanna eða falskristna, og þar á eftir stríð og uppþot, jarðskjálfta, hungursneyðir, drepsóttir, ógnvekjandi atburði og stór merki af himni.

Og þetta eru merki um endalok heimsins. Jesús sagði meira að segja að áður en þetta allt gerðist, myndi ofsókn rísa gegn lærisveinunum, og að þessir tímar yrðu tækifæri fyrir þá til að vitna um Krist.

En þessi lýsing getur vakið hrylling. En við skulum muna tvö atriði.

Hið fyrra snýr að dauða Jesú á krossinum. Það var hræðilegt og sársaukafullt.

Samkvæmt Jóhannesarguðspjalli sagði Jesús rétt áður en hann dó: „Það er fullkomnað.“ Þetta orð „fullkomnað“ kemur af sömu rót og telos. Í sumum biblíum er það þýtt sem „uppfyllt.“ Jesús sagði: „Það er fullgert.“

Hvað var fullgert?

Hjálpræðisverk hans fyrir sálir okkar.

Í Davíðssálmi 49 segir: „Dýr er lausn fyrir líf manns, og engan veginn nægir greiðsla.“

Við vorum hneppt í varðhald syndarinnar. Til að kaupa okkur aftur inn í réttlætið þurfti að greiða lausnargjald sem enginn gat greitt nema Jesús. Líf hans var nógu dýrmætt til að greiða allt lausnargjaldið.

Þegar við hugsum um þetta, sjáum við að jafnvel í hryllilegum aðstæðum getur náð Guðs verið til staðar. Hræðilegu hlutirnir geta orðið verkfæri náðar.

Þetta er fyrsta atriðið sem við eigum að hafa í huga.

4.         

Annað atriði er að ofsóknir, falskir messíasar, stríð, hungursneyðir og jarðskjálftar þurfa ekki að gerast allt í einu.

Í augum Guðs gæti verið um augnablik að ræða, en í okkar augum geta liðið aldir. Við höfum þegar séð stríð, pestir, hungursneyðir og jarðskjálfta í tuttugu aldir — samt er endirinn ekki kominn.

Hvers vegna?

Hvað er heimsendirinn?

Hann er hjálpræði fyrir sjálfa veröldina, rétt eins og sálir okkar hafa hlotið hjálpræði. Syndugur heimur þarf endursköpun, og það er heimsendirinn — þegar Guð fullkomnar og endurnýjar heiminn.

Í þessu ljósi er heimsendirinn ekki aðeins hryllilegur. Hann er eitthvað sem við getum vænst.

5.         

Það er japanskur prestur í Tókýó sem prédikar afar vel. Hann hefur einstaka hugsun um heimsendir. Hann bendir á að stríð og hungursneyðir séu merki endans — og svo lengi sem þau eru enn til staðar, þá sé endirinn enn ekki runninn upp.

Þetta er sérstök hugsun, en hún hefur sannleikskjarna.

Ef Guð ætlar að endurnýja heiminn, hlýtur hann að spyrja: „Er heimurinn þess virði að endurnýja?“

Kannski finnst Guði að heimurinn sé í svo slæmu ástandi að hann sé ekki endurnýjunarinnar virði.

Þess vegna þurfum við að gera heiminn betri: vinna gegn stríðum, ofbeldi og hungursneyð. Þá getum við sagt:

„Guð, sjáðu. Við lögðum okkur fram. Heimurinn er aðeins betri en áður. Hann er ekki fullkominn, en kannski er hann þess virði að þú endurskapir hann.“

Við vitum ekki hvenær endirinn kemur, en við vitum að hann kemur. Í stað hræðslu eigum við að nota tímann sem okkur er gefinn, í dag.

Látum okkur annt um heiminn, bætum hann og færum hann Guði til endurnýjunar.

Og við eigum að finna dýrmæti dagsins í dag. Við getum ekki lifað gærdeginum né morgundeginum. Við getum aðeins lifað í dag. Metum mikilvægi dagsins, jafnvel á meðan við hugsum um endalokin.

Náð Guðs, sem yfirgnæfir allan skilning, varðveiti hjörtu ykkar og hugsanir í Kristi Jesú. --Amen.

*Þýdd af ChatGPT5