Að iðka réttlæti

Að iðka réttlæti

Biblían á margar sögur þar sem Guð birtist fólki á þann hátt að líf þess varð aldrei eins á eftir. Engar sögur hafa verið eins áhrifaríkar til að móta líf þitt kæri kirkjugestur. Er það ekki merkilegt að saga sem þú hefur jafnvel ekki heyrt skuli hafa slík áhrif? Jú vissulega. En það er staðreynd að Biblían hefur mótað viðhorf og siðferði í stórum hluta heimsins um aldir. Þá kann einhver að hugsa. Hvers vegna er heimurinn þá ekki fullkomnari og betri? Fjölmiðlar eru fullir af fréttum af glæpum, illsku og hatri. Satt, en hugsið ykkur hvernig heimurinn væri ef ekki hefði komið til kærleiksboðskapur Biblíunnar? Eitt er að heyra sögu annað er að skilja boðskap hennar og það lang erfiðasta er að fara eftir því góða sem sagan kennir okkur.

Er einhver saga úr Biblíunni sem hefur haft sérstök áhrif á þig? Hugleiddu það aðeins! Flestar sögurnar eru mjög þekktar. Söguna um Adam og Evu þekkja flestir, líka söguna um Davíd sem barðist við risann Golíat. Sögurnar sem Jesús sagði voru margvíslegar. Ein þeirra fjallar um hjálpsaman mann frá Samaríu sem bjargaði manni sem ræningjar réðust á. Í einni sögunni var mikill mannfjöldi samankominn í húsi og þar var Jesús líka. Menn gerðu þá gat á þakið og létu vin sinn síga niður af þakinu til að Jesús myndi lækna hann en maðurinn var lamaður. Sú saga er ein af mínum uppáhalds. Kannski af því ég veit hvernig það er að vera slasaður og borinn af sterkum mönnum til að hægt væri að koma mér undir læknishendur. Ég lenti í slysi þar sem ég hefði hæglega getað lamast. Ég veit vel hve heppinn ég er að hafa lifað og geta gengið. Já sögurnar í Biblíunni eru margar og þekktar á meðan sumar hafið þið kannski aldrei heyrt.

Biblían á margar sögur þar sem Guð birtist fólki á þann hátt að líf þess varð aldrei eins á eftir. Engar sögur hafa verið eins áhrifaríkar til að móta líf þitt kæri kirkjugestur. Er það ekki merkilegt að saga sem þú hefur jafnvel ekki heyrt skuli hafa slík áhrif?  Jú vissulega. En það er staðreynd að Biblían hefur mótað viðhorf og siðferði í stórum hluta heimsins um aldir. Þá kann einhver að hugsa.  Hvers vegna er heimurinn þá ekki fullkomnari og betri? Fjölmiðlar eru fullir af fréttum af glæpum, illsku og hatri. Satt, en hugsið ykkur hvernig heimurinn væri ef ekki hefði komið til kærleiksboðskapur Biblíunnar? Eitt er að heyra sögu annað er að skilja boðskap hennar og það lang erfiðasta er að fara eftir því góða sem sagan kennir okkur.

Eitt af lykilatriðum kristindómsins er fyrirgefningin. Pétur spurði Jesú eitt sinn hve oft ætti að fyrirgefa og svaraði spurningunni sjálfur með sjö sinnum. Jesús sagði það ekki rétt heldur 70 sinnum sjö. Nýlega var í fjölmiðlum  frásögn manns sem hafði brotið af sér og upplifði mikla útskúfun samfélagsins. Brotið var alvarlegt. Enda eru kynferðisbrot karla gagnvart konum og börnum einhvers versta meinsemd samfélagsins. Viðurstyggileg brot sem eyðileggja líf. En hin sístæða spurning er hvort og hvar fyrirgefningin eigi að gilda. Samkvæmt boðskap Jesú á fyrirgefning að gilda þar sem iðrun á sér stað. Jesús fyrirgaf syndir skilyrðislaust en hann sagði líka því fólki að fara og syndga ekki framar.  Samfélag án fyrirgefningar er ómanneskjulegt og mun aldrei geta gengið því það elur af sér hatur.

Einhver áhrifaríkasta sagan í Biblíunni er um mann sem var að ofsækja alla sem trúðu á Jesú. Þá hafði Jesús verið krossfestur, hann var dáinn og grafinn en ekki bara það. Jesús var upprisinn og birtist mörgum. Þessum manni birtist Jesús og maðurinn varð blindur. Hann fékk ekki sjónina aftur fyrr en annar maður hafði beðið fyrir honum og lagt hönd á hann. Þessi maður sem er kallaður Páll postuli var óvinur Jesú en varð síðan mjög öflugur trúboði og skrifaði mörg bréf um hver Jesús væri og hvað hann gerði fyrir okkur öll. Ég las úr einu bréfa hans í dag. Þar er hann að segja frá hve vel gangi í söfnuðum kristinna í Makedóníu. «Þrátt fyrir þær miklu þrengingar sem þeir hafa orðið að reyna hefur hin ríka gleði þeirra leitt í ljós hve örlátir þeir eru þrátt fyrir sára fátækt. Ég get vottað það hversu þeir hafa gefið eftir efnum, já, umfram efni sín.»  Samkvæmt þessu þá hafa sögurnar um Jesú snert við þessu fólki og breytt lífi þess. Gjafmildi og gleði er sannarlega eitthvað sem er gott og eftirsóknarvert. Sumt fólk er blindað af hatri og óvild í garð annars fólks. Það fólk þarf að fá sjónina að nýju.

Í Matteusarguðspjalli er himnaríki útskýrt með fjölda af dæmisögum, eins og dæmisögunni um sinnepsfræið þar sem himnaríkið er borið saman við þetta litla fræ sem vex og verður stærra en öll önnur tré. Í annari dæmisögu er himnaríki  borið saman við perlu sem er verðmætari en allt sem við eigum. Með öðrum orðum þá er himnaríki eitthvað sem er ætlað og vaxa og vera eftirsóknarvert.  Ein saga segir af því þegar Pétur sem var leiðtogi lærsveinanna neitar því að hafa verið með Jesú.  Pétur þessi ferðaðst síðan til Rómar sem þá var eins og höfuðborg heimsins. Í dag má sjá styttur af honum þar. Alltaf er hann hafður með stóran lykil. Það kemur frá orðunum sem Jesús sagði við Pétur að hann myndi gefa honum lykla himnaríkis. Við köllum hann oft Lykla Pétur. Í bókmenntum er oft talað um hann sem hliðvörðin sem hleypa mun mannfólkinu inn um hlið himnaríkis. Í Gullna hliðinu, leikriti Davíðs Stefánssonar, segir af konu em nær að snúa á Lykla Pétur og kasta sálinni hans Jóns sem var eiginmaður hennar  í skjóðu, inn um hlið himnaríkis. En Pétur var áður búinn að neita að hleypa Jóni inn, því Jón var víst enginn engill í lifanda lífi.

Þegar við í dag biðjum saman «faðirvorið» biðjum við einu bænina sem Jesús samdi og kenndi lærisveinum sínum og hún er skráð í Biblíunni.  Þar segjum við "til komi þitt ríki" þar biðjum við um að himnarrikið komi. Að himininn komi bókstaflega til okkar svo allt það góða sem þar er og ríkir sé hjá okkur í okkar lífi hér og nú. Í samfélagi okkar, í fjölskyldunni, í skóla og vinnu, já allstaðar þar sem við erum og verðum.  

«Varist að iðka réttlæti yðar fyrir mönnum þeim til sýnis, annars eigið þér engin laun hjá föður yðar á himnum.»  Segir Jesús í guðspjalli dagsins. Lærisveinarnir hafa verið hjá Jesú um tíma, þeir eru að reyna að finna sinn stað þegar þessi orð eru sögð. Þeir voru, eins og við erum stundum, að reyna að finna sinn stað og svara spurningum um lífið. Hver er ég? Hvar er ég í röðinni? Hver er flottastur í klíkunni? Hvaða völd eða áhrif hef ég? Hvert okkar er kallað fyrst á ef ákvörðun á að taka eða ræða mikilvæg mál í fjölskyldunni eða á vinnustað? Hver hefur flest like á Facebook? Lærisveinunum var svo sem ekki umhugað um hver hefði flest «like» enda löngu fyrir daga internets og tölvutækni, heldur þurftu þeir að komast að því hver væri mestur meðal þeirra. Já hver skyldi vera trúaðastur og fullkomnastur í að gera það sem Jesús vildi.  Svarið við því er að þeir og ekki heldur,  eigum alls ekki að vera upptekin af því að hreykja okkur upp. Ofmetnast eða telja okkur vera betri en annað fólk.  Ein af sögum Biblíunnar segir frá farísea sem var að biðjast fyrir og hann þakkaði Guði fyrir hve góður hann væri og fullkominn, hann væri alls ekki eins og tollheimtumaðurinn sem var líka í sama helgidómi. En tollheimtumaðurinn, afsakaði sig fyrir Guði og beygði sig í auðmýkt. Á hann hlustar Guð samkvæmt Jesú. Guði líkar ekki grobb og sjálfhælni okkar.

Við getum ímyndað okkur að Jesús lygni aftur  augunum  þegar hann er spurður um himnaríkið, hann hallar sér aftur í sætinu.  Kannski var hann að hugsa: hefurðu ekki skilið neitt? «Himnaríki er öðruvísi.» Svar hans er:  Sannlega segi ég ykkur: Hver sem tekur ekki við Guðs ríki eins og barn mun aldrei inn í það koma.“ Einhver mesti og besti eiginleiki barnsins er einlægnin. Barnið segir það sem það hugsar, það er ekki búið að læra að segja ósatt eða tala svo öðrum líki. Barnið segir sannleikann. Það er sá eiginleiki sem Jesús leitar eftir.

Hver er mestur í himnaríki er ágæt spurning og við henni er þetta svar Jesú. – Barnið.  Hvort sem þú ert hér í fyrsta skipti í dag eða þú ert hér í hundraðasta sinn en ert að velta fyrir þér hvað himnaríki sé í raun og veru. Þá ætla ég að stinga upp á tveimur túlkunum sem útiloka ekki hvor aðra: Í fyrsta lagi: Himnaríki eða Guðs ríki eins og það er líka kallað, er mynd af ástandi á meðal okkar þar sem Guð er virkur með kærleika sínum. Guð á sér stað í hjörtum okkar og lifir og mótar okkur þannig að við breytum eftir boðorðum Guðs. Það er að elska Guð og elska náungann eins og okkur sjálf. Í öðru lagi:  Himnaríki er líka notað sem mynd af fullkomnu ástandi á himnum, þar sem við getum setið til borðs með Guði sjálfum. Með öðrum orðum, himnaríki er eitthvað sem er og eitthvað sem á að koma.

Megi það ríki koma og vera í Jesú nafni.

 

Dýrð sé  Guði, föður, syni og heilögum anda, svo sem var frá upphafi, er og verður um aldir alda. Amen.