Biðjum:
Ljósfaðir,
viltu leiða mig,
ljá
mér þinn sterka arm,
svala
þorsta' og sefa harm,
í
sannleika skapa undur ný,
beina
mér birtuna í. (Sálmur 728:4) Amen.
Náð
sé með yður og friður frá Guði föður vorum og Drottni Jesú Kristi. Amen.
Dómur
Í
trúarjátningunni segjum við eftirfarandi, um Jesú Krist:
...
mun koma aftur að dæma lifendur og dauða.
Ég
skil þennan texta þannig að Kristur sé stöðugt að koma, hann er ávallt nærri og
dæmir lifendur og dauða. Nú á þessari stundu, í gær, í dag og á morgun.
Dæmir.
Hver
er dómur Krists?
Dómur
Krists liggur sem rauður þráður í gegnum Biblíuna alla. Dómurinn er
kærleiksdómur.
Heimurinn
er dæmdur til að vera elskaður af Guði. Við erum öll dæmd til að vera elskuð af
Guði, Guð elskar þig og mig. Guð elskar heiminn.
Það
er staðan. Elskan krefst síðan tengsla, eins og við þekkjum úr mannlífinu. Kærleikurinn
virkjast þegar við ræktum tengsl, heilbrigð, lífgefandi tengsl. Guð elskar
okkur, það er upphafsstefið og svo er það okkar að bregðast við því, svara því
kalli, eða ekki, viljum við tengjast Guði?
Verk
Krists í heiminum
Guðspjallatexti
dagsins er hreint dásamlegur. Þarna eru ein frægustu stefin um nærveru Jesú
Krists, hann segir m.a.: „Komið til mín, öll þér sem erfiðið og þunga eruð
hlaðin, og ég mun veita yður hvíld. Takið á yður mitt ok og lærið af mér því að
ég er hógvær og af hjarta lítillátur og þá munuð þér finna hvíld sálum yðar.
Því að mitt ok er ljúft og byrði mín létt.“
Þessi
texti, þessi orð Jesú, eru ákall um nærveru, samfylgd, samfélag. Þarna birtist
einnig loforð um að hann muni veita okkur hvíld, hvíld í sálinni.
Það
er reynsla margra í nútímanum að við erum þreytt á sálinni. Það virðist vera
reynsla kynslóðanna einnig, því þessi texti er nær 2000 ára gamall og svo
virðist sem það hafi verið samtímafólki Jesú mikilvægt að heyra þennan boðskap.
Heyra boðskapinn um nærveru Guðs og hvatningu þess efnis að maðurinn finni
hvíld í sálinni.
Þarna
rétt á undan í guðspjallinu talar Jesús um verk sín hér í heimi, hann rifjar
upp með lærisveinum sínum hvað hann er búinn að gera í heiminum:
„Blindir
fá sýn og haltir ganga, líkþráir hreinsast og daufir heyra, dauðir rísa
upp og fátækum er flutt fagnaðarerindi.“
Sannarlega
undur, þau verk sem Kristur vann og vinnur í heiminum. En svo segir hann í
framhaldinu:
Frá
dögum Jóhannesar skírara og til þessa er ríki himnanna valdi beitt og
árásarmenn reyna að hremma það.
Vald
og árásarmenn. Hvorugt á pláss í ríki himnanna, samkvæmt þessu, því aftur, Guð
elskar heiminn. Valdníðsla og árásir eiga ekki heima í elskunni, eðli elskunnar
er að hún blómstrar í tengslum, en ekki þar sem valdi er beitt eða árásum.
Auðmýkt
og mildi
Leiðin
að tengslum við Guð, er í gegnum auðmýkt og mildi. Auðmýktin og mildin opna
fyrir nándina, nándina við kærleiksríkan Guð.
Við
þekkjum það úr okkar eigin samskiptum, þar sem við erum í kærleiksríkum
tengslum, þar sem ástin blómstrar, þar sem lífið er hvað dýrmætast. Við komumst
þangað gjarnan í gegnum berskjöldun, þ.e. ekki með því að hafa allt á hreinu og
vita allt best, heldur með því að kannast við brestina í okkar eigin lífi,
deila þeim með þeim sem okkur eru kærastir, og reyna að mætti að verða betri í
dag en í gær. Þar sem við viðurkennum frekar bjálkann í eigin auga, í stað þess
að vera upptekin af flísinni í auga náungans.
Auðmýkt
og mildi eru gjarnan leiðirnar að farsælum tengslum, þegar um er að ræða elsku
og dýpt tengsla og samskipta. Þegar við opnum okkur fyrir þeim aðila sem er
okkur kærastur, gerist eitthvað mikilvægt í okkar eigin hjarta og lífi, við
verðum heilli, við verðum sannari.
Í
þessu samhengi skil ég orðin, í guðspjalli dagsins um spekingana og
hyggindamennina.
Jesús
segir:
þú
hefur hulið þetta spekingum og hyggindamönnum en opinberað það smælingjum.
Hulið
einhverjum, af hverju?
Þessi
djúpi og ómetanlegi sannleikur um Guð, sem elskar, sem vill vera í tengslum, sá
sannleikur er hulinn spekingum og hyggindamönnum, eins og þeir eru kallaðir í
þessum forna texta.
Spekingar
og hyggindamenn eru líklega samnefnarar yfir okkur manneskjurnar þegar við
teljum okkur vita allt, þegar við teljum okkur hafa rétt fyrir okkur, þegar við
teljum okkur hafa höndlað sannleikann. Elskan og hrokinn fara nefnilega illa
saman.
Gríski
heimspekingurinn Sókrates fann hvað hann vissi lítið, með aukinni þekkingu. Eftir
því sem hann öðlaðist meiri þekkingu, fann hann hvað hann skorti mikið.
Ég
tel að þetta tengist þessu.
Þetta
tengist einnig þeim orðum sem finna má í Biblíunni, í Orðskviðum Salómons er
segir: „Að óttast Drottin er upphaf spekinnar og að þekkja Hinn heilaga er
hyggindi.“ (Orðskviðirnir 9:10)
Spekingar
og hyggindamenn í þessu samhengi, þurfa ekki á neinum öðrum að halda. Þeir eru
ekki að leita að neinum tengslum, því þeir hafa þetta allt á hreinu.
Smælingjarnir,
eins og þeir eru kallaðir í þessu texta, þrá tengsl. Þeir hafa þörf fyrir
tengsl, þess vegna blasir þessi sannleikur við okkur, manneskjunum, þegar við líðum
skort, þegar skóinn kreppir í lífinu, þegar við höfum ekki allt á hreinu.
Hvaða
manneskja er í þessu samhengi annað en smælingi?
Þegar
við horfum til þess hve líf okkar er smátt miðað við heiminn, tímann og
eilífðina. Þegar við sjáum okkur í hinu stóra samhengi lífsins, undrumst þetta
líf sem við fáum að lifa, fjölbreytileika þess og stærð, allt það getur
maðurinn aldrei haft á hreinu.
Er
augu okkar opnast fyrir þeim kærleikans dýptum þá hljótum við að undrast, við
hljótum að þakka, við hljótum að þrá tengsl við þann algóða, kærleiksríka Guð,
sem er allt í öllu, sem er í öllu, yfir öllu, undir öllu, yfir og allt um
kring, og einnig í hjarta þínu.
Bænin
Andsvar
mannsins við þeim tengslum er síðan bænin. Bænin er andvarp okkar til Guðs sem
trúin okkar segir að sé með okkur alla daga, allt til enda veraldar.
Sá
Guð vill bera með okkur þungann í lífinu og erfiðið. Sá Guð vill veita okkur
hvíld, eins og segir í texta guðspjallsins, þessum dásamlega texta Jesú um
nærveru:
Komið
til mín, öll þér sem erfiðið og þunga eruð hlaðin, og ég mun veita yður hvíld.
Takið á yður mitt ok og lærið af mér því að ég er hógvær og af hjarta
lítillátur og þá munuð þér finna hvíld sálum yðar. Því að mitt ok er ljúft og
byrði mín létt.“
Stundum
finnum við þá nærveru eftir á. Ef við höfum staðið í ströngu, upplifað missi
eða sorg, eða annað sem lífið ber til okkar, þá gæti reynsla okkar verið svipuð
og sú sem Sigurbjörn Einarsson biskup setti fram í sálmi einum, sem hljóðar
svo:
1
Mig dreymdi mikinn draum: Ég stóð
með
Drottni háum tindi á
og
horfði yfir lífs míns leið,
hann
lét mig hvert mitt fótspor sjá.
2
Þau blöstu við. Þá brosti hann.
„Mitt
barn,“ hann mælti, „sérðu þar,
ég
gekk með þér og gætti þín,
í
gleði’ og sorg ég hjá þér var.“
3
Þá sá ég fótspor frelsarans
svo
fast við mín á langri braut.
Nú
gat ég séð hvað var mín vörn
í
voða, freistni, raun og þraut.
4
En annað sá ég síðan brátt:
Á
sumum stöðum blasti við
að
sporin voru aðeins ein.
Gekk
enginn þá við mína hlið?
5
Hann las minn hug. Hann leit til mín
og
lét mig horfa´ í augu sér:
„Þá
varstu sjúkur, blessað barn,
þá
bar ég þig á herðum mér. (sálmur 585)
Bænin skiptir máli
Í
þessu samhengi skiptir bænin máli, hún er stundum eina svarið, svarið sem róar
taugarnar, róar mannshjartað, veitir sálinn hvíld.
Kolbeinn
Tumason kvað í þriðja erindi sálmsins Heyr himnasmiður:
Gæt,
mildingur, mín,
mest
þurfum þín
helst
hverja stund
á
hölda grund.
Set,
meyjar mögur,
máls
efni fögur,
öll
er hjálp af þér,
í
hjarta mér.
Kynslóðirnar
sem gengið hafa á undan okkur hér á Íslandi báru til okkar þessa rúmlega átta
hundruð ára gömlu bæn. Hún fékk nýja vængi við hið magnaða lag Þorkels Sigurbjörnssonar,
eins og við þekkjum. Og þótt aldirnar skyldu þá Kolbein og Þorkel að, er líkt
og Heilagur andi hafi saumað lag og texta saman.
Þegar
óvissa ríkir líkt og á Reykjanesi og í Grindavík um þessar mundir þá er bænin
mikilvæg. Bænin virkjar tengsl við þann Guð sem veitir sálum okkar frið.
Við
skulum sameinast í bæn fyrir Grindvíkingum. Sameinast í þeirri bæn að góður Guð
bægi allri hættu frá, verndi íbúa og innviði og byggð í Grindavík og á
Reykjanesi.
Jesús
segir í orðum sínum í Matteusarguðspjalli: "Ef tveir yðar verða einhuga
hér á jörð í bæn sinni mun faðir minn á himnum veita þeim allt sem þeir biðja
um. Því að hvar sem tveir eða þrír eru saman komnir í mínu nafni þar er ég mitt
á meðal þeirra."
Bænin
er því máttug, hún veitir huggun í sorg, hún veitir ró þar sem óvissan ríkir,
hún gefur ljós þar sem myrkur er, hún eflir félagsauðinn og kærleikann í
samfélaginu. Tökum öll þátt í því að biðja fyrir Grindvíkingum á þessum
óvissutímum.
Öll
skulum við jafnframt biðja fyrir hvert öðru, biðja fyrir friði í heiminum,
biðja fyrir því að við finnum nærveru Guðs og elsku í lífi okkar miðju.
Megi
það vera reynsla þín í dag og alla daga.
Í
Jesú nafni, amen.
Dýrð
sé Guði, föður og syni og heilögum anda. Svo sem var í upphafi er og verðu um
aldir alda. Amen.
Samskot til Hjálparstarfs kirkjunnar
Takið postullegri kveðju: Náðin Drottins vors Jesú Krists, kærleiki Guðs og samfélag heilags anda sé og veri með yður öllum. Amen.
