Fjöldaflótti
Palerstínumanna 1948.
Vorið 1948 pökkuðu Bretar saman, uppgefnir
eftir hildarleik heimsstríðins, og héldu heim. Þeir skildu eftir sig algera
ringilreið í Palestínu. Bæði gyðingar og arabar frömdu þá hræðileg hryðjuverk
hvor á öðrum í baráttu um yfirráð. Þekktasta fjöldamorðið átti sér stað í bænum
Deir Yasin. Það er lítill arabískur sveitabær við veginn til Jerúsalem. Þótt
bærinn hefði samið um frið við varnarsamtök gyðinga réðst deild hryðjuverkamanna
gyðinga frá hryðjuverkasamtökunum Irgun og Sterlingan á bæinn 9. apríl 1948.
Þeir mættu mótspyrnu og nokkrir hryðjuverkamannanna voru felldir. Félagar
þeirra hefndu sín með því að láta vélbyssuhríð rigna yfir bæinn. Margir
bæjarbúa féllu undan vélbyssukúlunum. Þeim sem lifðu af kúlnahríðina var smalað
saman og stillt upp við vegg þar sem gyðingar skutu þá alla með köldu blóði.
Talið er að gyðingar hafi þar myrt um 250 bæjarbúa. Mörg fleiri samfélög araba
urðu fyrir samskonar árásum. En örlög bæjarbúa í Deir Yasin áttu eftir að hafa
mikil áhrif. Gyðingar notuðu þessa hryllilegu atburði til þess að hræða araba
og hrekja þá á flótta. Afleiðingan varð að 350.000 manns höfðu yfirgefið landið
þegar Ísraelsríkið var stofnað.
Hið langa stríð
Ben-Gurions.
David Ben-Gurion varð fyrsti forsætisráðherra
Ísraels hins nýja. Hann hafði komið árið 1906 sem ungur maður til Palestínu frá
hinum rússneska hluta Póllands. Árið 1948 var hann orðinn 62 ára kall með
skalla. En hann hafði helgað allt líf sitt baráttunni fyrir ríki gyðinga. Hann
hafði barist af hörku á frumkvöðlaárunum við óblíða náttúru, araba og Breta,
fengið malaríu og verið gerður útlægur af Tyrkjum í Fyrri heimsstyrjöldinni. Þá
flúði hann til USA. Maður hefði því getað talið að hann væri ánægður eftir
stofnun ríkisins árið 1948. En dagbækur hans sýns að svo var ekki. “Landið
gleðst og heldur hátíð – en enn einu sinni syrgi ég meðal fagnandi” skrifaði
hann þar. Hann hafði líka ástæðu til að óttast. Sama kvöld héldu herdeildir
Egypta til Sínaí, til að ráðast á Ísraelsríkið nýja. Og fleiri arabaríki
bættusr við. Innanlandsófriðurinn varð því að styrjöld Ísraels við heri Egypta,
Sýrlendinga, Líbana, Íraka og Jórdana, sem þá hétu Trans – Jórdanía. Egypskar
flugvélar létu sprengjum rigna yfir Tel Aviv. En þó löndin væru fjölmenn töldu
herir þeirra ekki nema um 80.000 hermenn. Ísraelsmenn réðu yfir 60.000
hermönnum og mörgum hertum eftir áratuga stríð og skærur. Þó voru aðeins 19.000
þeirra vopnaðir og búnir til átaka þegar stríðið braust út. Styrjöldin gekk
undir mörgum nöfnum. Arabar kölluðu hana “Fyrsta Palestínska stríðið”,
Palestínumenn “Hörmungarnar” og Ísraelsmenn “Frelsisstríðið”. Ísraelsmönnum
tókst að hrekja burt herdeildir Egypta, Sýrlendinga og Líbana. Og leggja undir
sig stór svæði Palestínuaraba. Fyrir Palestínuaraba varð stríðið að
sannkölluðum “Hörmungum”. Ísraelsmenn hröktu á flótta íbúa margra þeirra svæða
sem þeir lögðu undir sig. Margir flýðu á náðir nágrannalandanna. Þeir hafa ekki
enn átt þaðan afturkvæmt. Af 860.000 aröbum sem höfðu búið á því svæði sem varð
Ísrael, fengu aðeins um 133.000 að vera um kyrrt. Afgangurinn lenti í
flóttamannabúðum á Vesturbakkanum sem Trans- Jórdanía stjórnaði, eða á Gaza,
sem Egyptar stjórnuðu. Afgangurinn dreifðist um Líbanon, Sýrland og Egyptaland.
Enn í dag má finna flóttamannabúðir Palestínuaraba í nágrannaríkjum Palestínu,
þar sem flóttamenn hafa dvalið í margar kynslóðir.
Hvort þessir flóttamenn fái að snúa aftur heim
til Palestínu er ein af stóru spurningunum varðandi þær deilur sem enn eru uppi
milli Palestínumanna og Ísraela.
