Text Luke 13:1-9                                 Íslensk þýðing niður

Grace to you and peace from God our Father and the Lord Jesus Christ.

1.
Today's gospel text includes some things which we would never understand if we didn't have an explanation for that.

"The Galileans whose blood Pilate mixed with their sacrifices," and "Those 18 who died when the tower in Siloam fell on them" -  What are these about? We don't know exactly what happened. But, as far as I have gathered information about these things from the commentaries, it seems like this.

Pilate is the one who came from the Roman Empire. He's a kind of a governor on behalf of the Roman Empire. And Israel was under the Roman Emperor's authority at the time. The Jews didn't like it. They wanted to be independent, and especially in Galilee, there was a stronger wish for the independence, which meant a stronger antipathy against the Roman Empire.

In this background, Pilate was trying to do one project. Jerusalem is a city on top of a mountain, and then it is very important to always have enough water for the city life.

They made the pond of Siloam inside Jerusalem in order to keep water, but the origin of the water is outside of Jerusalem. They made a channel to bring water from outside of Jerusalem to inside. And Pilate was trying to make it better.

But it is said that he was trying to use the money which people would come to the temple and give as offerings. Of course, the Jewish people didn't like that, to use the money which was offered to God. Pilate should not have used the offering to God for something else.

And there seems to have been kind of a tension between, especially the Galileans and the Roman authority, which was actually Pilate.

And in this situation, we don't know exactly what the incident was. But Roman soldiers broke into the temple and killed Galileans who were offering sacrifices for some reason and then mingled their blood with the blood for the sacrifice.

Another thing about the tower. It seems to have also been that there was a tower close to the pond of Siloam. As I told you, water was important, so they had to watch over it always. They were doing some, maybe, repairs on the tower when it collapsed and 18 men who were working there died.

We need to have this knowledge to read the text today, otherwise we would never understand it.

2.
Coming to the temple incident, you can imagine this was really upsetting for the Jewish people. Because the temple is the holiest place for them, and it is full of God's authority. In that place, if the Roman soldiers, the foreigners, killed the people on pilgrimage and mingled the blood with the sacrifice... Many Jews must have been angry and very upset. Because it looked like God's power was useless in front of the Roman authority.

And so the people were thinking about why it happened, why God allowed this to happen. And they began to think that those who were killed by Roman soldiers must have done something bad for the eyes of God. And because of that, God allowed this tragedy to happen to these people.

Remember this? In the time of Jesus, when somebody had a sickness or some kind of physical or mental disability, they would naturally think that this man had sinned or this man's family had sinned, and therefore God was giving this disease or disability to this man as a kind of reward or punishment.

So about the Galileans who were killed, or the victims of the accident with the tower, they thought the same thing.

This kind of attitude, when something bad happens to someone, he must have done something wrong before God, and God is punishing him. This same kind of idea is actually one we use very often in our everyday lives. I'm going to talk about this.

First of all, we have a kind of capacity to endure when a tragic thing, or some thing which should not happen, happens nevertheless. When we see a movie, such as one where cops and gangs are shooting each other, and some people die, usually, we can stand this, enjoy the movie. It's a movie, you know, the cops are shooting the gangs, and the gang members die. It's not something that would disturb us too much.

But when this becomes too much killing, at some point, we think: "Oh, this is enough. I don't want to see any more." And we stop watching it or go out of the cinema. You might have had such an experience.

3.
Suppose this happened. There is a nice girl, who is very kind, always smiling, and loved by everybody. When she is walking outside in the evening, somebody attacks her and kills her. If we hear this kind of news, we think it's terrible. "She was such a lovely person. Why did this happen?" It's very difficult to accept.

And then, it is not easy for us to accept that these things are happening in our society. It can break the foundation of our trust in our lives. It could be a mental crisis for us ourselves. And then we begin to defend ourselves so that we can stand before this fact that a very lovely girl was killed in our town.

We start to think. First of all, why was she walking alone at that time of night? It's dangerous. She should not have done it. Then comes another question. Was she not wearing very provocative clothes, a short skirt, or something sexy enough to provoke men, and then maybe somebody was attracted by her and chased her?

And then we might go even further. Maybe she was associating with some bad guy, like a drug dealer or something. Now we just try to find fault with this woman who was killed. Because if there is such a fact, it is easier for us to accept what happened. If her boyfriend was a drug dealer or a drug user, then it could happen that she would get involved in a bad incident.

We look for some reason why this tragedy happened to the victim and begin to find a fault in the victim him/herself. If we can find a fault, it would be easier for us to put the tragedy into the logical common sense we have. Otherwise, we cannot stand, we cannot accept what happened. This is the kind of weakness we have.

We need to make up some story so that we aren't crushed by this tragic situation. If we do that, it is a sin.

When we conclude about someone who suffered an unfortunate incident that the person him/herself is responsible for what happened, and therefore we have nothing to do with the incident, we refuse to share the pain and sadness of the victim, because it doesn't belong to us. In this time, we are actually refusing to be a neighbor of that victim.

And that is definitely a sin if we understand what Jesus is teaching us. Jesus said: "I tell you no, but unless you repent, you too will all perish." If we are trying to find fault with someone innocent, that is our sin, and we have to repent of it, otherwise we have to receive a hard judgement of God.

4.
And then comes the question, what is repentance?

A counselor for people addicted to gambling says it's like this: People who are addicted to gambling show the same kind of reaction when their families are being destroyed because of gambling.

Instead of accepting their fault, almost all of them say: "I want to have one more chance and the next time I will win and cover every debt." And this counselor said, this is a very typical reaction from those who are addicted to gambling. There is no repentance.

"The real repentance is not to try to control our lives by ourselves because we cannot do it alone. The true repentance is to let Jesus take control of our lives. We ask the Holy Spirit to come into our lives and live with us together. That is true repentance. It is to accept the help that God is offering to us.

"Unless you repent, you too will all perish." This word of Jesus seems to be very hard, but it's not a threat. When we see this parable of the vineyard and the fig tree, the owner of the vineyard says: "Cut it down because this fig tree doesn't bear any fruit." But the gardener who was taking care of the fig tree says to the owner: "Leave it alone for one more year, and I will dig around it and fertilize it."

This gardener is Jesus. God might say to us: "You ought to perish since you cannot bear any fruit." But Jesus stands between God and us, and he is asking God not to do it and to give us one more year so that we may bear good fruit.

Why did Jesus say one more year at this time? This is not only just buying a small amount of time, he has an idea about this one year. In this one year, he completes his mission to go to the cross and be killed in order to release us from our sin.

So this one year is enough for Jesus because he knew what he was doing. Within one year, whether we bear fruit or not? It doesn't matter anymore. After Jesus' cross, it is no longer "If it bears no fruit", but it becomes like: "No matter if it bears fruit or not," God forgives us. As long as we count on Jesus, we will not be cut down. God gives us forgiveness.

As I told you, when something heavy or hard to accept happens, we have a tendency to find fault in the victims themselves.

But if we are doing that, we are refusing to be neighbors of those victims. So we should not do it. We should repent of the weakness of our mindset and ask Jesus to take over the control of our lives. Then he helps us.

The grace of God, which surpasses all understanding, will keep your hearts and your minds in Christ Jesus. Amen.

***

Texti Lúkas 13:1-9 

Okkar hugarástand 

Náð sé með yður og friður frá Guði föður vorum og Drottni Jesú Kristi.

1.

Í guðspjallstexta dagsins eru nokkur atriði sem við myndum aldrei skilja án skýringa.

„Galíleumennirnir, sem Pílatus blandaði blóði þeirra við fórnir þeirra,“ og „þeir átján sem dóu þegar turninn í Sílóam féll yfir þá“ – hvað er átt við með þessu? Við vitum ekki nákvæmlega hvað gerðist. En eftir því sem ég hef kynnt mér skýringarritin virðist málið vera þetta:

Pílatus var sá sem kom frá Rómaveldi. Hann var eins konar landstjóri á vegum rómverska keisaradæmisins. Ísrael var á þeim tíma undir yfirráðum rómverska keisarans. Gyðingum líkaði það ekki. Þeir vildu vera sjálfstæðir, og sérstaklega í Galíleu var sterkari þrá eftir sjálfstæði, sem þýddi meiri andúð gegn Rómaveldi.

Í þessu samhengi var Pílatus að reyna að koma einu verkefni í framkvæmd. Jerúsalem er borg á fjallstindi og því er mjög mikilvægt að hafa ávallt nægilegt vatn fyrir líf borgarbúa.

Þeir bjuggu til Sílóamlaugina innan Jerúsalem til að geyma vatn, en uppspretta vatnsins var utan Jerúsalem. Þeir gerðu skurð til að leiða vatn utan frá Jerúsalem og inn í borgina. Og Pílatus var að reyna að bæta þetta kerfi.

En sagt er að hann hafi ætlað að nota peningana sem fólk kom með í musterið og gaf sem fórnir. Gyðingum líkaði það auðvitað ekki, að nota peningana sem voru gefnir Guði. Pílatus hefði ekki átt að nota fórnargjöfina til Guðs í annað.

Og það virðist hafa verið nokkur spenna, sérstaklega milli Galíleumanna og rómverska yfirvaldsins, sem var í raun Pílatus.

Og í þessum aðstæðum vitum við ekki nákvæmlega hvað atvikið var. En rómverskir hermenn brutust inn í musterið og drápu Galíleumenn sem voru að færa fórnir af einhverri ástæðu og blönduðu síðan blóði þeirra við blóð fórnarinnar.

Annað varðandi turninn. Svo virðist sem það hafi einnig verið turn nálægt Sílóamlauginni. Eins og ég sagði ykkur var vatn mikilvægt, svo þeir þurftu að hafa stöðugt eftirlit með því. Þeir voru að gera viðgerðir á turninum þegar hann hrundi og 18 menn sem voru að vinna þar létust.

Við þurfum að hafa þessa þekkingu til að lesa textann í dag, annars myndum við aldrei skilja hann.

2.
Hvað varðar atvikið í musterinu, þá má ímynda sér að þetta hafi verið mjög íþyngjandi fyrir Gyðinga. Því að musterið er þeirra helgasti staður, fullur af valdi Guðs. Ef rómverskir hermenn, útlendingarnir, drápu fólk á pílagrímsferð á þeim stað og blönduðu blóðinu við fórnina... Margir Gyðingar hljóta að hafa verið reiðir og mjög slegnir. Vegna þess að það leit út eins og máttur Guðs væri máttlaus frammi fyrir rómverska yfirvaldinu.

Og þannig fór fólkið að hugleiða hvers vegna þetta gerðist, hvers vegna Guð leyfði þessu að gerast. Og það fór að hugsa sem svo að þeir sem voru drepnir af rómverskum hermönnum hlytu að hafa gert eitthvað af sér fyrir augliti Guðs. Og vegna þess leyfði Guð þessum harmleik að henda þetta fólk.

Munið þið þetta? Á dögum Jesú, þegar einhver var haldinn sjúkdómi eða einhvers konar líkamlegri eða andlegri fötlun, þá var eðlilegt að fólk héldi að þessi maður hefði syndgað, eða fjölskylda þessa manns hefði syndgað, og þess vegna væri Guð að gefa þessum manni þennan sjúkdóm eða fötlun sem eins konar refsingu eða laun.

Svo um Galíleumennina sem voru drepnir, eða fórnarlömb slyssins við turninn, þá hugsuðu menn það sama.

Þessi hugsunarháttur, þegar eitthvað slæmt hendir einhvern, að hann hljóti að hafa gert eitthvað rangt frammi fyrir Guði, og að Guð sé að refsa honum. Þessi hugmynd er í raun sú sama og við notum mjög oft í okkar daglega lífi. Ég ætla að ræða þetta.

Í fyrsta lagi höfum við eins konar getu til að þola þegar hörmulegur atburður, eða eitthvað sem ætti ekki að gerast, gerist engu að síður. Þegar við sjáum kvikmynd, til dæmis þar sem lögreglumenn og glæpamenn eru að skjóta á hvorn annan, og sumir deyja, þá getum við yfirleitt þolað þetta, notið kvikmyndarinnar. Þetta er kvikmynd, vitið þið, lögreglumennirnir eru að skjóta glæpamennina, og glæpamennirnir deyja. Þetta er ekki eitthvað sem myndi valda okkur mikilli vanlíðan.

En þegar þetta verður of mikið blóðbað, á einhverjum tímapunkti, þá hugsum við: „Ó, þetta er nóg. Ég vil ekki sjá meira.“ Og við hættum að horfa eða förum út úr kvikmyndahúsinu. Þið gætuð hafa upplifað slíkt.

3.

Setjum sem svo að þetta hafi gerst. Það er góð stúlka, sem er mjög vingjarnleg, ávallt brosandi og elskuð af öllum. Þegar hún er á gangi úti að kvöldi, ræðst einhver á hana og drepur hana. Ef við heyrum slíkar fréttir, finnst okkur það hræðilegt. "Hún var svo yndisleg manneskja. Hvers vegna gerðist þetta?" Það er mjög erfitt að sætta sig við það.

Og þá er það okkur ekki auðvelt að sætta okkur við að slíkir atburðir eigi sér stað í samfélagi okkar. Það getur brotið niður undirstöðu traustsins í lífi okkar. Það gæti orðið að andlegri kreppu fyrir okkur sjálf. Og þá byrjum við að verja okkur svo að við getum staðist þá staðreynd að mjög yndisleg stúlka var myrt í bænum okkar.

Við byrjum að hugsa. Í fyrsta lagi, hvers vegna var hún á gangi ein á þessum tíma að kvöldi? Það er hættulegt. Hún hefði ekki átt að gera það. Síðan kemur önnur spurning. Var hún ekki að klæðast mjög ögrandi fötum, stuttu pilsi, eða einhverju kynþokkafullu sem nægði til að vekja athygli karlmanna, og kannski laðaðist einhver að henni og elti hana?

Og við gætum jafnvel gengið lengra. Kannski var hún í félagsskap með einhverjum slæmum gaur, eins og eiturlyfjasala eða einhverju slíku. Nú reynum við bara að finna sök hjá þessari konu sem var myrt. Því að ef slík staðreynd er fyrir hendi, þá er auðveldara fyrir okkur að sætta okkur við það sem gerðist. Ef kærasti hennar var eiturlyfjasali eða eiturlyfjaneytandi, þá gæti það hafa gerst að hún lenti í slæmu atviki.

Við leitum að einhverri ástæðu fyrir því hvers vegna þessi harmleikur henti fórnarlambið og byrjum að finna sök hjá fórnarlambinu sjálfu. Ef við getum fundið sök, þá væri auðveldara fyrir okkur að setja harmleikinn inn í þá rökréttu skynsemi sem við búum yfir. Annars getum við ekki staðist, við getum ekki sætt okkur við það sem gerðist. Þetta er sú tegund veikleika sem við höfum.

Við þurfum að búa til einhverja sögu svo að við kremjumst ekki undan þessum hörmulegu aðstæðum. Ef við gerum það, þá er það synd.

Þegar við ályktum um einhvern sem varð fyrir óheppilegu atviki að viðkomandi sjálfur beri ábyrgð á því sem gerðist, og þess vegna höfum við ekkert með atvikið að gera, þá neitum við að deila sársauka og sorg fórnarlambsins, vegna þess að það tilheyrir okkur ekki. Í þessu tilviki erum við í raun að neita að vera náungi þessa fórnarlambs.

Og það er örugglega synd ef við skiljum það sem Jesús er að kenna okkur. Jesús sagði: "Ég segi yður nei, en ef þér iðrist eigi, munuð þér allir farast." Ef við erum að reyna að finna sök hjá einhverjum saklausum, þá er það synd okkar, og við verðum að iðrast hennar, annars verðum við dæmd.

4.

Og þá kemur spurningin, hvað er iðrun?

Ráðgjafi fyrir fólk sem er háð fjárhættuspilum segir að það sé svona: Fólk sem er háð fjárhættuspilum sýnir sams konar viðbrögð þegar fjölskyldur þeirra eru að eyðileggjast vegna spilafíknar.

Í stað þess að viðurkenna sök sína, segja næstum allir þeirra: „Ég vil fá eitt tækifæri í viðbót og næst mun ég vinna og greiða upp allar skuldir.“ Og þessi ráðgjafi sagði, að þetta væru mjög dæmigerð viðbrögð frá þeim sem eru háðir fjárhættuspilum. Þar er engin iðrun.

Hin raunverulega iðrun er ekki að reyna að stjórna lífi okkar sjálf, því við getum það ekki ein. Hin sanna iðrun er að leyfa Jesú að taka stjórn á lífi okkar. Við biðjum heilagan anda að koma inn í líf okkar og búa með okkur. Það er sönn iðrun. Það er að þiggja þá hjálp sem Guð býður okkur.

„Ef þér iðrist eigi, munuð þér allir farast.“ Þessi orð Jesú virðast vera mjög hörð, en þau eru ekki hótun. Þegar við lítum á þessa dæmisögu um víngarðinn og fíkjutréð, segir eigandi víngarðsins: „Högg það upp, því að þetta fíkjutré ber engan ávöxt.“ En garðyrkjumaðurinn sem sá um fíkjutréð segir við eigandann: „Lát það standa eitt ár enn, og ég mun grafa um það og bera á það áburð.“

Þessi garðyrkjumaður er Jesús. Guð gæti sagt við okkur: „Þú ættir að farast þar sem þú berð engan ávöxt.“ En Jesús stendur milli Guðs og okkar, og hann biður Guð um að gera það ekki og gefa okkur eitt ár enn svo að við getum borið góðan ávöxt.

Hvers vegna sagði Jesús eitt ár enn á þessum tíma? Þetta er ekki aðeins að kaupa smá tíma, hann hefur hugmynd um þetta eina ár. Á þessu eina ári lýkur hann ætlunarverki sínu að fara á krossinn og verða drepinn til að leysa okkur frá synd okkar.

Þannig að þetta eina ár er nóg fyrir Jesú því hann vissi hvað hann var að gera. Innan eins árs, hvort sem við berum ávöxt eða ekki? Það skiptir ekki lengur máli. Eftir kross Jesú er það ekki lengur „ef það ber engan ávöxt,“ heldur verður það eins og: „Sama hvort það ber ávöxt eða ekki,“ Guð fyrirgefur okkur. Svo lengi sem við treystum á Jesú, munum við ekki verða höggvin niður. Guð gefur okkur fyrirgefningu.

Eins og ég sagði ykkur, þegar eitthvað þungbært eða erfitt að meðtaka gerist, höfum við tilhneigingu til að finna sök hjá fórnarlömbunum sjálfum.

En ef við erum að gera það, erum við að neita að vera náungar þessara fórnarlamba. Svo við ættum ekki að gera það. Við ættum að iðrast veikleika hugarfars okkar og biðja Jesú að taka yfir stjórn lífs okkar. Þá hjálpar hann okkur.

Náð Guðs, sem er æðri öllum skilningi, mun varðveita hjörtu yðar og hugsanir yðar í Kristi Jesú. Amen.

* Þýdd af Gemini Advanced Pro 2.0 Experimental